FRANЦ

Сёння часта можна пачуць фразу ”свет правее”. Я не ўпэўнены на сто адсоткаў, што гэты факт ужо можна канстатаваць, але нельга не прызнаць відавочныя “правыя” тэндэнцыі, якія назіраюцца сёння ў большасці краін так званага свабоднага свету. Свабоднага - гэта вельмі важліва, бо такое адраджэнне ёсць натуральнай рэакцыяй на шматлікія таталітарныя праявы нэаліберальнага грамадства, якія ўспрымаюцца людзьмі як пагроза ўласнай свабодзе і/або ідэнтычнасці.

Пры гэтым чалавек не заўжды здольны дакладна вызначыць і артыкуляваць для сябе падобныя пагрозы, што цалкам зразумела ва ўмовах сэнсавай дысперснасці, уласцівай эпосе постмадэрну.
Аднак адсутнасць дакладных вызначэнняў не адмяняе здольнасці чалавека адчуваць пагрозу на іншых узроўнях успрымання і адпаведна рэагаваць. Таму чалавек, які цалкам лаяльна ўспрымае знешнія сурагатныя каштоўнасці, што прапануюцца або насаджаюцца прапагандай, несвядома адкідае іх, як толькі яны ўступаюць у супярэчнасць з яго натуральнымі каштоўнасцямі. І не мае значэння, колькі трываў такі ”рэжым лаяльнасці”. Тое, што выцякае з прыроды, не можа быць замешчана сурагатам. Іманентнае перамагае заўжды.

Сучасны чалавек - гэта homo mediaticus, прадукт, сфармаваны пераважна спажываннем дамінуючых у медыйнай прасторы наратываў. Ягоны светапогляд - сінкрэтычнае плато, заваленае другасным. Значная частка тых наратываў знаходзіцца ў вострым канфлікце з прыродай чалавека. Найвядомейшыя - антынаталізм, перверсія, цэнзура паліткарэктнасці, культывацыя абывацельства, секулярызацыя, рэлятывізм. Непрыняцце або недастаткова натхнёнае ўхваленне большасці з іх прадбачае рэпрэсію - асуджэнне, булінг, “адмену” etc. Падобныя практыкі ўсё часцей успрымаюцца як таталітарныя і выклікаюць справядлівае пытанне: “Чаму я павінен падпарадкоўвацца гэтым законам, калі яны такімі не з’яўляюцца?” Момант, калі з’яўляецца такое пытанне, - гэта адначасова і момант выпадання чалавека з наратыўнай рамкі, за ім пачынаецца перыяд усвядомленага назірання, крытычнага аналізу, далей - выбарачнай рэцэпцыі і нарэшце сабатажу або адкрытага пратэсту.

Сотні мільёнаў такіх кропкавых “празрэнняў” фармуюць глебу, на якой вырастаюць змены ў светапоглядзе, а адтуль палітычныя змены, у прыватнасці, тыя, пра якія йдзе размова. Паралельна з гэтым адбываецца ўсведамленне таго, што ліберальныя канцлагеры нічым не адрозніваюцца ад неліберальных. Усе канцлагеры - падобныя і выконваюць аднолькавую прыкладную функцыю - утрымліваюць ды нішчаць тых, хто не падабаецца іх уладальнікам. Гэтаксама стае відавочным, што ўцёкі ад умоўнай самотнасці ва ўсеабдымнае небыццё - не надта добрае рашэнне.

Самы чуткі арганізм свету - рынак - гэта ўжо ўсвядоміў, і акрамя “правых” палітычных усплёскаў мы назіраем паступовае перафарматаванне мэйнстрыму - ад блогасферы да Netflix, які, здаецца, ужо не бачыць зла ў нарматыўнасці і не так скрупулёзна падыходзіць да інтэрсекцыйных квот. І гэта таксама сведчанне перамогі натуральнага над сурагатным.
Так што, як не дзіўна, але забіць чалавека ў чалавеку аказалася нашмат складаней, нягледзячы на ​​шалёны глабальны ўплыў на яго. І зразумела чаму: чалавек - не дэмаграфічная адзінка, але рэзультат трывалага. Трываласць забяспечваецца працэсамі, якія не падлягаюць перагляду, тым больш - перагляду з відавочнымі летальнымі наступствамі. Наступ на іманентнае праваліўся.

Сергій Іванов